اهداف رسیدگی دارائی ثابت :
تعیین اینکه آیا:
1- دارایی های ثابت مشهود مندرج در ترازنامه در مالکیت شرکت مورد رسیدگی می باشد .
2- تعیین اینکه کلیه دارایی ها ثابت اعم از خیرداری شده یا ایجاد شده توسط شرکت بر حسب بهای تمام شده در حسابها ثبت شده و تفکیک هزینه های جاری وسرمایه ای برنحو صحیح انجام گرفته باشد.
3- کاهش طی دوره دارایی های ثابت وسود وزیاتن مربوط به نحو صحیح ثبت وافشاءشده است.
4- میزان استهلاک معقول بوده ومبنای محاسبه آن استمرارداشته است (اثبات رویه).
5-دارایی ثابت مندرج در صورتهای مالی به نحو صحیح طبقه بندی وافشاء شده است.
6- کفایت ساختار کنترل داخلی واحد مورد رسیدگی را ارزیابی نمایید.
برنامه رسیدگی دارائی ثابت .
1- اخذ صورت ریز برای هریک از سرفصلهای تشکیل دهنده به شرح زیر :
شرح ، مانده اول دوره ، گردش بدهکار ( افزایش ) و بستانکار (کاهش) ، مانده پایان دوره ، استهلاک انباشته اول دوره ، استهلاک طی دوره ، کاهش استهلاک و مانده پایان دوره استهلاک انباشته و ارزش دفتری.
2- مطابقت مانده ابتدای دوره دارایی ثابت و ذخیره استهلاک با ترازنامه پایان سال مالی قبل .
3- مطابقت مانده پایان دوره دارایی ثابت و ذخیره استهلاک با ترازنامه پایان سال مالی جاری .
4- صورت ریز زمین و ساختمانها ، وسائط نقلیه را تهیه و گردش طی دوره را مشخص و رسیدگی به مدارک مثبته در رابطه با افزایش و کاهش زمین و ساختمانها .
5- بررسی اسناد مالکیت و اطمینان از بلامنازع بودن آنها و بایگانی یک نسخه کپی از اسناد مالکیت در پرونده دائمی.
6- در صورت امکان مشاهده عینی زمین و ساختمان.
7- کنترل خرید دارایی ثابت با آئین نامه ها و دستورالعملهای موسسه.
8- مشاهده عینی مصوبه هیئت مدیره در مورد خرید دارائی ثابت.
9- کنترل صحت ثبت دارائیها ثابت خریداری شده در دفتر با کارت اموال ( دفتر با کارت دارائی ثابت عبارت است از دفتری که هر صفحه و یا هر کارت آن به یک قلم از دارائی ثابت تعلق داشته و در آن شماره یا کد دارائی ثابت ، مشخصات دارائی ، تاریخ و شماره سند خرید ، نرخ و روش استهلاک ، محل دارائی ، بهای تمام شده ، استهلاک در سال و استهلاک انباشته و ارزش دفتری و ... در آن ثبت شود) .
10 – حصول اطمینان در مورد دارائیهای ثابت ساخته شده توسط شرکت نسبت به تخصیص صحیح هزینه های مواد و دستمزد و سربار ساخت به دارائی مربوطه .
11- دقت شود که فقط هزینه های سرمایه ای( تعمیرات اساسی) به بهای تمام شده دارائی ثابت منظور شده و اقلام هزینه های جاری در سرفصل دارائی ثابت انعکاس نیافته باشد ( تعمیر و نگهداری).
12- پرس و جو و بررسی در مورد دارائی ثابتی که فعلاً مورد استفاده نبوده یا اسقاط شده .
13- پرس و جو و بررسی در مورد فروش دارائی ثابت ، بررسی مجوز فروش ، علت فروش و چگونگی شرایط فروش و اطمینان صحت ثبتهای مالی انجام شده در خصوص برگشت از حسابهای دارائی ثابت و ذخیره استهلاک انباشته و سود و زیان حاصل از فروش.
14- سندرسی تعدادی از اقلام عمده اموال و اثاثیه و ابزارآلات و مشاهده عینی آنها و اطمینان از پلاک کوبی آنها.
15- دقت در خصوص طبقه بندی وانعکاس پیش پرداختهای سرمایه ای بابت خرید دارائی ثابت در سرفصل مربوطه.
16- اطمینان از مناسب و کافی بودن پوشش بیمه ای دارائی ثابت .
17- بررسی کنترلهای داخلی در مورد دارائیها( حصول اطمینان از استفاده صحیح و موثر دارائیها ).
برنامه رسیدگی استهلاک :
1- حصول اطمینان از مناسب بودن نرخ استهلاک و مبنای محاسبه با سال قبل یکنواخت و مشابه باشد .
2- مصوب بودن نرخ و روش استهلاک در وزارت امور اقتصاد و دارایی .
3- مطابقت جمع استهلاک سال قبل طبق کارت دارائی ثابت با رقم هزینه استهلاک سال جاری .
4- مطابقت جمع استهلاک انباشته سال قبل طبق کارت دارائی ثابت با رقم ذخیره استهلاک انباشته در پایان سال.
5- کنترل محاسبات استهلاک .
6- اطمینان از دارائی ثابت استهلاک پذیر قبل از آغاز بهره برداری مستهلک نشده باشد.
7- اطمینان از برگشت صحیح از حسابها، استهلاک انباشته دارائی ثابت فروش رفته .